Abanın Kadri Yağmurda Bilinir Atasözü Anlamı Abdal (Derviş) Tekkede, Hacı Mekke`de Bulunur Abdal Ata Binince Bey Oldum Sanır, şalgam Aşa Girince Yağ Oldum Sanır Abdal Düğünden Çocuk Oyundan Usanmaz Abdala “Kar Yağıyor” Demişler “Titremeye Hazırım” Demiş Atasözünün Anlamı Abdalın Dostluğu Köy Görünceye Kadar Anlamı Acele Bir Ağaçtır Meyvesi Pişmanlık Anlamı Acele ile Menzil Alınmaz Anlamı Acele İşe Şeytan Karışır Acıkan Doymam (Sanır) Susayan Kanmam Sanır Acıkmış Kudurmuştan Beterdir Acındırırsan Arsız Olur Acıktırırsan Hırsız Olur

Baba Koruk (Ekşi Elma, Erik) Yer, Oğlunun Dişi Kamaşır Baba Malı Tez Tükenir, Evlât Gerek Kazana Baca Eğri De Olsa Duman Doğru Çıkar Bağa Bak Üzüm Olsun, Yemeye Yüzün Olsun (Bağda İzin Olsun, Üzüm Yemeye Yüzün Olsun) Bağla Atını, Ismarla Hakk`a Bağlı Koyun Yerinde Otlar Bakarsan Bağ, Bakmazsan Dağ Olur Bakmakla Usta Olunsa, Köpekler (Kediler) Kasap Olurdu Bal Bal Demekle Ağız Tatlanmaz Bal Tutan Parmağını Yalar Balık Ağa Girdikten Sonra Aklı Başına Gelir Balık Baştan Avlanır Balık Baştan Kokar Balın Olsun Tek, Sinek Bağdat`tan Gelir Balta Değmedik (Girmedik) Ağaç (Orman) Olmaz Bana Benden Her Ne Olursa, Başım Rahat Bulur Dilim Susarsa Bana Dokunmayan Yılan Bin Yaşasın Baş Başa Bağlı, Baş Da Şeriata Baş Başa Vermeyince Taş Yerinden Kalkmaz Baş Dille Tartılır Baş Kes, Yaş Kesme Baş Nereye Giderse Ayak Da Oraya Gider Başa Gelen Çekilir Başa Gelmeyince Bilinmez Başını Acemi Berbere Teslim Eden, Pamuğunu Cebinde Taşısın Baskın Basanındır Baskısız (Çivisiz) Yongayı (Tahtayı) Yel (El) Alır, Sahipsiz Tarlayı Sel Alır Baz Bazla, Kaz Kazla, Kel Tavuk Topal Horozla Bedava Sirke Baldan Tatlıdır Belâ Geliyorum Demez

Cahile Söz Anlatmak, Deveye Hendek Atlatmaktan Zordur Cambaz İpte, Balık Dipte Gerek Can Boğazdan Gelir Can Canın Yoldaşıdır Can Çıkmayınca Huy Çıkmaz Can Cümleden Aziz (Dir) Cana Gelecek (Kaza-Zarar) Mala Gelsin Canı Yanan Eşşek Attan Yürük Olur Cefa Çekmeyen Sefanın Kadrini Bilmez Cennetin Kapısını Cömertler Açar Cesurun Bakışı, Korkağın Kılıcından Keskindir Cins Horoz Yumurtada (İken) Öter Cins Kedi Ölüsünü Göstermez Cömert Derler Maldan Ederler, Yiğit Derler Candan Ederler

Çabuk Parlayan, Çabuk Söner Çağrılan Yere Erinme, Çağrılmayan Yere Görünme Çalıda Gül Bitmez, Cahile Söz Yetmez Çalma Elin Kapısını, Çalarlar Kapını Çam Sakızı, Çoban Armağanı Çanağa Ne Doğrarsan Kaşığına O Çıkar Çanakta Balın Olsun, Arı Bağdat`tan Gelir Çarşı İti Ev Beklemez Çatal Kazık Yere Çakılmaz Çiftçinin Ambarı Sabanın Ucundadır Çiftçiye Yağmur, Yolcuya Kurak; Cümlenin Muradını Verecek Hak Çingene Çingeneye Çatmadıkça Kasnak Boynuna Geçmez Çingeneden Çoban Olmaz, Yahudi`den Pehlivan Çingeneye Beylik Vermişler, Önce Babasını Asmış Çirkefe Taş Atma Üstüne Sıçrar Çivi Çiviyi Söker Çivi Çıkar Ama Yeri Kalır Çıkmadık Candan Umut Kesilmez Çıngıraklı Deve Kaybolmaz Çobana Verme Kızı, Ya Koyun Güttürür Ya Kuzu Çobansız Koyunu Kurt Kapar Çocuğa İş Buyuran, Ardına Kendi düşer (Çocuğa İş, Ardına Sen Düş/ Çocuğu İşe Sal, Ardınca Sen Var) Çocuğun Bulunduğu Yerde Dedikodu (Gıybet) Olmaz Çocuğun Yediği Helâl, Giydiği Haram Çocuk Büyütmek Taş Kemirmek Çocuk Doğmadan Kaftan Biçilmez Çocuk Düşe Kalka Büyür Çocuktan Al Haberi Çoğu Zarar, Azı Karar Çok Arpa Atı Çatlatır

Dağ Başı Dumansız Olmaz Dağ Dağa Kavuşmaz, İnsan İnsana Kavuşur Dağ Ne Kadar Yüce Olsa Yol (Onun) Üstünden Aşar Damlaya Damlaya Göl Olur Danışan Dağı Aşmış, Danışmayan (-ın) Yolu Şaşmış Darı Unundan Baklava, İncir Ağacından Oklava Olmaz Davul Dengi Dengine Çalar Davulun Sesi Uzaktan Hoş Gelir Değirmen İki Taştan, Muhabbet İki Baştan Deli Deliden Hoşlanır, İmam Ölüden Deli İle Çıkma Yola, Başına Getirir (Gelir Türlü) Belâ Deliye Her Gün Bayram Demir Nemden, İnsan Gamdan Çürür (Duvarı Nem, İnsanı Gam Yıkar) Demir Tavında Dövülür Denize Düşen Yılana Sarılır Derdini Söylemeyen Derman Bulamaz Dertsiz Baş (Kul) Olmaz Dervişin Fikri Ne İse, Zikri De Odur Destursuz Bağa Girilmez (Gireni Sopa İle Kovarlar) Deveden Büyük Fil Var Deveyi Yardan Uçuran Bir Tutam Ottur Devletin Malı Deniz, Yemeyen Domuz Dibi Görünmeyen Suya Girme Dikensiz Gül Olmaz Dilim Seni Dilim Dilim Dileyim, Başıma Geleni Senden Bileyim Dilin Cismi Küçük, Cürmü Büyük Dilin Kemiği Yok Dinsizin Hakkından İmansız Gelir Doğmadık Çocuğa Kaftan (Don) Biçilmez Doğru Söyleyeni Dokuz Köyden Kovarlar

Ecel Geldi Cihana, Baş Ağrısı Bahane Eceli Gelen Köpek Cami Duvarına İşer Eden Bulur, İnleyen Ölür Eğilen Baş Kesilmez Eğreti Ata (El Atına) Binen Tez İner Eğri Otur, Doğru Söyle Ek Tohumun Hasını, Çekme Yiyecek Yasını Ekmeden Biçilmez El El İle, Değirmen Yel İle El Elden Üstündür El Eli Yıkar, İki El De Yüzü El Elin Eşeğini Türkü Çağırarak Arar El İçin Kuyu Kazan, Evvelâ Kendi Düşer El İle Gelen Düğün Bayram El Kazanı İle Aş Kaynamaz El Mi Yaman, Bey Mi? El Yarası Onulur (Geçer, İyi Olur) Dil Yarası Onulmaz (İyi Olmaz) Elçiye Zeval Olmaz Emanete Hıyanet Olmaz Emek Olmadan Yemek Olmaz Er Ekmeği Er Kursağında Kalmaz Er Olan Ekmeğini Taştan Çıkarır Erkek Arslan Dişisinden Kuvvet Alır Erteye Kalan, Arkaya Kalır Eşeğe Altın Semer Vursalar, Eşek Yine Eşektir Eşeğin Kuyruğunu Kalabalıkta Kesme; Kimi Uzun, Kimi Kısa Der Eşeğini Sağlam Kazığa Bağla, Sonra Allah`a Ismarla Eşek Bile Bir Düştüğü Yere Bir Daha Düşmez Eşek Hoşaftan Ne Anlar; Suyunu İçer, Tanesini Bırakır Esirgenen Göze Çöp Batar

Fakirlik Ayıp Değil, Tembellik Ayıp Fare (Sıçan) Deliğe Sığmamış, Bir De Kuyruğuna (Kıçına) Kabak Bağlamış Faydasız Baş Mezara Yaraşır Fazla (Artık) Mal Göz Çıkarmaz Fırsat Her Vakit Ele Geçmez Fukaranın Tavuğu Tek Tek Yumurtlar

Gafile Kelâm, Nafile Kelâm Gammaz Olmasa Tilki Pazarda Gezer Garip Kuşun Yuvasını Allah Yapar Gâvurun Ekmeğini Yiyen, Gâvurun Kılıcını Çalar Gelen Gidene Rahmet Okutur (Gelen Gideni Aratır) Gelene Git Denilmez Gemisini Kurtaran Kaptan Gençliğin Kıymeti İhtiyarlıkta Bilinir (Anlaşılır) Gençlikte Para Kazan (Taş Taşı), Kocalıkta Kur Kazan (Ye Aşı) Gidilmeyen Yer Senin Değildir (Olmaz) Gidip De Gelmemek, Gelip De Görmemek (Bulmamak) Var Göğe Direk, Denize Kapak Olmaz Gön Yufka Yerinden Delinir (İp İnceldiği Yerden Kopar) Gönlün Yazı Var, Kışı Var Gönül Bir Sırça Saraydır, Kırılırsa Yapılmaz Gönül Ferman Dinlemez Gönülden Gönüle (Kalpten Kalbe) Yol Vardır (Kalp Kalbe Karşıdır) Gönülsüz Namaz Göğe (Göklere) Ağmaz (Gönülsüz Davara Giden Köpekten Hayır Gelmez) Gönülsüz Yenen Aş, Ya Karın Ağrıtır, Ya Baş Gören Gözün Hakkı Vardır Görenedir Görene, Köre Nedir Köre Ne? Görünen Köy Kılavuz İstemez Göz Görmeyince Gönül Katlanır Gözden Irak Olan, Gönülden De Irak Olur Gözü Tanede Olan Kuşun Ayağı Tuzaktan Kurtulamaz Gülme Komşuna, Gelir Başına Gülü Seven Dikenine Katlanır Gün Doğmadan Neler Doğar Güneş Balçıkla Sıvanmaz Güneş Girmeyen Eve Doktor Girer

Hacı Hacı Olmaz Gitmekle Mekke`ye, Dede Dede Olmaz Gitmekle Tekkeye Haddini Bilmeyene Bildirirler Hak Deyince Akan Sular Durur Hak Gelince, Batıl Gider Hak Yerde Kalmaz Hak Yerini Bulur Hamala Semeri Yük Değildir (Olmaz) Hamama Giren Terler Haramın Temeli Olmaz (Haramdan Şifa Olmaz) Harman Dövmek Keçinin İşi Değil Hastalık Sağlık Bizim (İnsan) İçin Hatasız Kul Olmaz Hay`dan Gelen, Hu`ya Gider (Selden Gelen, Suya Gider) Hayır Dile Komşuna, Hayır Gele Başına Hayvan Yularından, İnsan İkrarından Tutulur Hayvanı Yardan Düşüren Bir Tutam Ottur Hayvanlar Koklaşa Koklaşa, İnsanlar Söyleşe Söyleşe ( Konuşa Konuşa) Anlaşır Hekimden Sorma, Çekenden Sor Hekimsiz, Hâkimsiz Yerde Oturma Her Ağacın Meyvesi Olmaz Her Ağaçtan Kaşık Olmaz Her Çok Azdan Olur Her Damardan Kan Alınmaz Her Deliğe Elini Sokma, Ya Yılan Çıkar Ya Çıyan Her Firavun`un Bir Musa`sı Olur Her Horoz Kendi Çöplüğünde Öter Her İnişin Bir Yokuşu Vardır Her İşin Başı Sağlık Her Kaşığın Kısmeti Bir Olmaz Her Koyun Kendi Bacağından Asılır

Irmak Kenarına Çeşme Yapılmaz Irmaktan Geçerken At Değiştirilmez Irz İnsanın Kanı Pahasıdır Isıracak İt Dişini Göstermez Isırgan İle Taharet Olmaz Issız Eve İt Buyruk

İbadet De Gizli, Kabahat De İğneyi Kendine, Çuvaldızı Başkasına Batır İki At Bir Kazığa Bağlanmaz İki Baş Bir Kazanda Kaynamaz İki Cambaz Bir İpte Oynamaz İki Dinle (Bin İşit) Bir Söyle İki El Bir Baş İçindir İki Karpuz Bir Koltuğa Sığmaz İki Ölç, Bir Biç İnsan Beşer, Kuldur Şaşar İnsan Doğduğu Yerde Değil, Doyduğu Yerde İnsan Göre Göre, Hayvan Süre Süre (Alışır) İnsan Yedisinde Ne İse, Yetmişinde De Odur İnsanoğlu Çiğ Süt Emmiş İp İnceldiği Yerden Kopar İş İnsanın Aynasıdır İş Olacağına Varır İşine hor bakan (sanatını hor gören) boynuna torba akar İslam`ın Şartı Beş, Altıncısı İnsaf Demişler İşleyen Demir Işıldar (Pas Tutmaz) İşten Artmaz, Dişten Artar İsteyenin Bir Yüzü Kara, Vermeyenin İki Yüzü İt Derisinden Post Olmaz İt İtin Ayağına (Kuyruğuna) Basmaz İt Ürür, Kervan Yürür İtin (Köpeğin) Duası Kabul Olunsaydı Gökten Kemik Yağardı İtle Çuvala Girilmez İtle Yatan Bitle Kalkar İyi Dost Kara Günde Belli Olur İyi Evlât Babayı Vezir, Kötüsü Rezil Eder

Kaçan Balık Büyük Olur Kaçanın Anası Ağlamamış Kalaylı Bakır Küflenmez Kalıp Kıyafetle Adam, Adam Olmaz Kalp Kalbe Karşıdır Kanaat Gibi Devlet Olmaz Kanatsız Kuş Uçmaz (Olmaz) Kanı Kanla Yumazlar, Kanı Su ile Yurlar Kâr, Zararın Kardeşidir (Ortağıdır) Kara Haber Tez Duyulur Kardeş Kardeşi Atmış, Yar Başında Tutmuş Kardeş Kardeşi Bıçaklamış, Dönmüş Yine Kucaklamış Karga Yavrusuna Bakmış, “Benim Ak-Pak Evlâdım” Demiş Karga, Kekliği Taklit Edeyim Demiş; Kendi Yürüyüşünü Şaşırmış Kartala Bir Ok Değmiş, O Da Kendi Yeleğinden Katıra “Baban Kim?” Demişler, “Dayım Attır” Demiş Kaynayan Kazan Kapak Tutmaz Kaz Gelen Yerden Tavuk Esirgenmez Kaza Geliyorum Demez Kazanmayanın Kazanı Kaynamaz Kazma Elin Kuyusunu, Kazarlar Kuyunu Keçi Can Derdinde, Kasap Yağ Derdinde Keçi Nereye Çıkarsa Oğlağı’da Oraya Çıkar Keçiyi Yardan Uçuran Bir Tutam Ottur Kedi Uzanamadığı (Yetişemediği) Ciğere Pis (Murdar) Der Kedinin Boynuna Ciğer Asılmaz Kel Ölür Sırma Saçlı Olur, Kör Ölür Badem Gözlü Olur Kele, Köseden Yardım Gelmez Kelin İlâcı Olsa Başına Sürer Kem Göz, Kalp Akçe Sahibinindir

Lâf Torbaya Girmez Lâfla Peynir Gemisi Yürümez Lâtife Lâtif Gerek Leyleğin Ömrü Laklakla Geçer Lodosun Gözü Yaşlı Olur Lokma Çiğnenmeden Yutulmaz

Mahkeme Kadıya Mülk Değil Mal Bulunur Can Bulunmaz Mal Canın Yongasıdır Mart Kapıdan Baktırır Kazma Kürek Yaktırır Mart`ta Yağmaz, Nisan`da Dinmezse Sabanlar Altın Olur Maşa Varken Elini Ateşe Sokma Mayasız Yoğurt Çalınmaz (Tutmaz) Mazlumun Ahı İndirir Şahı (Yerde Kalmaz) Merhametten Maraz Doğar Mermer İyi Taştan İyilik İki Baştan Mescide Gerek Olan Meyhaneye Haramdır Meyveli Ağacı Taşlarlar Minareyi Çalan Kılıfını Hazırlar Mirî Malı Balık Kılçığıdır Yutulmaz Misafir Kısmeti İle Gelir Misafir On Kısmetle Gelir Birini Yer Dokuzunu Bırakır Misafir Üç Gün Misafirdir Misafir Umduğunu Değil Bulduğunu Yer Mızrak Çuvala Sığmaz (Girmez) Muhabbet İki Baştan Mühür Kimde ise Süleyman Odur Mum Dibine Işık Vermez Mürüvvete Endaze Olmaz

Namaza Meyli Olmayanın Kulağı Ezanda Olmaz Ne Doğrarsan Aşına O Çıkar Kaşığına Ne Ekersen Onu Biçersin Ne Karanlıkta Yat Ne Kara Düş Gör Ne Oldum Dememeli Ne Olacağım Demeli Ne Verirsen Elinle O Gider Seninle Ne Yavuz (Azgın) Al Asıl Ne Yavaş (Şaşkın, Miskin) Ol Basıl Nerde Birlik, Orda Dirlik Nerde Hareket Orda Bereket Nikâhta Keramet Vardır Nisan Yağmuru Altın Araba Gümüş Tekerlek Niyet Hayır Akıbet Hayır (Selâmet)

Oduncunun Gözü Omçada Dilencinin Gözü Çömçede Olacakla Öleceğe Çare Bulunmaz Olan Dört Bağlar Olmayan Dert Bağlar Olsa İle Bulsayı Ekmişler Hiç Bitmiş (Yel İle Yuf Bitmiş) Ortak (Kuma) Gemisi Yürümüş, Elti Gemisi Yürümemiş Osmanlı`nın Ayağı Üzengide Gerek Otu Çek Köküne Bak Oturduğu Ahır Sekisi Çağırdığı İstanbul Türküsü Otuz İki Dişten Çıkan Otuz İki Mahalleye Yayılır Oynamasını Bilmeyen Gelin Yerim Dar Demiş

Ödünç Güle Güle Gider Ağlaya Ağlaya Gelir Öfkeyle Kalkan Zararla (Ziyanla) Oturur Öküze Boynuzu Yük Değil Ölenle Ölünmez Ölmüş Eşek Kurttan Korkmaz Ölüm İle Öç Alınmaz Ölüm Kalım (Dirim) Bizim İçin Önce Can Sonra Canan Önce Düşün Sonra Söyle Öpülecek El Isırılmaz

Padişahın Bile Arkasından Kılıç Sallarlar Papaz Her Gün Pilâv Yemez Para İle İmanın Kimde Olduğu Belli Olmaz (Bilinmez) Para Parayı Çeker Paranın Yüzü Sıcaktır Parayı Veren Düdüğü Çalar Perşembenin Gelişi Çarşambadan Bellidir Pilâv Yiyen Kaşığını Yanında (Belinde) Taşır Pilâvdan Dönenin Kaşığı Kırılsın Püf Demeye Dudak İster

Ramazanda Yalan Söyleyenin (Oruç Yiyenin) Bayramda Yüzü Kara Olur Rüşvet Kapıdan Girince İman Bacadan Çıkar Rüzgâr Eken Fırtına Biçer Rüzgâr Esmeyince Yaprak Kıpırdamaz (Dal Oynamaz) Rüzgâra Tüküren Kendi Yüzüne Tükürür Rüzgârın Önüne Düşmeyen Yorulur

Sabah Ola Hayır Ola (Gele) Sabır Acı İse De (Acıdır) Meyvesi Tatlıdır Sabreden Derviş Muradına Ermiş Sabreyle İşine Hayır Gelsin Başına Sabrın Sonu Selâmettir Saçın Ak mı Kara mı Önüne Düşünce Görürsün Sadık Dost Akrabadan Yeğdir Sağ Baş Yastık İstemez Sağ Elinin Verdiğini Sol Elin Görmesin Sağlık Varlıktan Yeğdir Sahipsiz Eve İt Buyruk Sakınılan Göze Çöp Batar Sakla Samanı Gelir Zamanı Sana Taşla Vurana Sen Aşla Vur (Dokun) Sana Vereyim Bir Öğüt: Kendin Ununu Kendin Öğüt Sanat Altın Bileziktir Sanatını Ustadan Öğrenmeyen (Görmeyen) Öğrenemez Sarımsağı Gelin Etmişler Kırk Gün Kokusu Çıkmamış Sayılı Gün Tez Geçer Sayılı Koyunu Kurt Kapmaz Sebepsiz Kuş Bile Uçmaz Sefa İle Yenen Cefa İle Kazanılır Sel Gider Kum Kalır (Kişi Ettiğini Bulur) Sen Ağa, Ben Ağa; Bu İneği Kim Sağa? Sen İşlersen Mal İşler İnsan Öyle Genişler Sen İşten Korkma İş Senden Korksun Serçeden Korkan Darı Ekmez Sermayen Bir Yumurta İse Taşa Çal Sevda Geçer Yalan Olur Sonra Sokar Yılan Olur Seyrek Git Sen (Sıkça Varma) Dostuna Kalksın Ayak Üstüne

Şahin Sinek Avlamaz Şakanın Sonu Kakadır Şap İle Şeker Bir Değil Şeriatın Kestiği Parmak Acımaz Şeytanın Dostluğu Darağacına Kadardır Şeytanla Kabak Ekenin Kabak Başına Patlar Şimşek Çakmadan Gök Gürlemez Şöhret Afettir

Tan Yeri Ağarınca Hırsızın Gözü Kararır Tarlada İzi Olmayanın, Harmanda Yüzü Olmaz Tarlanın İyisi Suya Yakın, Daha İyisi Eve Yakın Tarlaya Saban Sürüye Çoban Taş Düştüğü Yerde Ağırdır (Taş Yerinde Ağırdır) Taşa Çıkan Keçinin, Ağaca Çıkan Oğlağı Olur Taşıma (Dökme) Su İle Değirmen Dönmez Tatlı Dil Yılanı Deliğinden Çıkarır Tatlı Ye, Tatlı Söyle (Konuş) Tavşan Dağa Küsmüş Dağın Haberi Olmamış Tayfanın Akıllısı Geminin Dümeninden Uzak Durur Tebdil-i Mekânda Ferahlık Vardır Tek Kanatla Kuş Uçmaz Tekkeyi Bekleyen Çorbayı İçer Tembele İş Buyur Sana Akıl Öğretsin Terazi Var Tartı Var Her Şeyin Bir Vakti Var Tereciye Tere Satılmaz Terzi Kendi Söküğünü Dikemez Teşbihte (Temsilde) Hata Olmaz Testiyi Kıran Da Bir Suyu Getiren De Tevekkelin (Tevekküllünün) Gemisi Batmaz (Eşeğini Kurt Yemez) Tilki Tilkiliğini Bildirinceye Kadar Post Elden Gider Tilkinin Dönüp Dolaşıp Geleceği Yer Kürkçü Dükkânıdır Tilkiye, “Tavuk Kebabı Yer Misin?” Diye Sormuşlar; “Adamı Güldürmeyin” Diye Cevap Vermiş Tırnağın Varsa Başını Kaşı Tok Acın Hâlinden Bilmez (Var Ne Bilsin Yok Hâlinden) Türk Karır, Kılıcı Karımaz Türkün Aklı Sonradan Gelir Tuz Ekmek Hakkını Bilmeyen Kör Olur

Ucuz Alan Pahalı Alır (Pahalı Alan Aldanmaz) Ucuz Etin Yahnisi Yenmez (Tatsız Olur) Ucuzdur Vardır İlleti Pahalıdır Vardır Hikmeti Ulu Sözü Dinlemeyen Uluyakalır Ulular Köprü Olsa Basıp Geçme Ummadığın Taş Baş Yarar Umut Fakirin Ekmeğidir Uşağı İşe Koş, Sen de Ardına Düş Ustanın Çekici Bin Altın Utanma Pazar Dostluğu Bozar Uyuyan Yılanın Kuyruğuna Basma (Basılmaz)

Üçlenmemiş Eken Olmamış Biçer Ürümesini (Ürmesini) Bilmeyen Köpek (it) Sürüye Kurt Getirir Ürüyen Köpek Isırmaz (Kapmaz) Üşenenin (Utananın, Erinenin) Oğlu Kızı Olmamış Üzüm Üzüme Baka Baka Kararır

Vakit Nakittir Vakitsiz Öten Horozun Başını Keserler Var Evi, Kerem Evi; Yok Evi, Verem Evi Var Ne Bilsin Yok Hâlinden Var Varlatır Yok Söyletir Varını Veren Utanmamış Varsa (Var mı) Pulun Herkes Kulun Yoksa (Yok mu) Pulun Dardır Yolun (Paran Varsa Cümle Alem Kulun Paran Yoksa Tımarhane Yolun) Veren Eli Herkes Öper Verip Pişman Olmaktansa, Vermeyip Düşman Olmak Yeğdir Verirsen Doyur Vurursan Duyur Verirsen Veresiye Batarsın Karasuya Vermeyince Mabud Neylesin Mahmud

Yabancı Koyun Kenara Yatar Yağına Kıymayan, Çöreğini Yavan (Yoz, Kuru) Yer Yağmur Yağsa Kış Değil Mi? Kişi Hâlini Bilse Hoş Değil Mi? Yakın (Hayırlı) Dost (Komşu) Hayırsız Akrabadan (Hısımdan) Yeğdir (İyidir) Yalancı Kim? İşittiğini Söyleyen Yalancının Evi yanmış, Kimse İnanmamış Yalancının Mumu Yatsıya Kadar Yanar Yalnız Öküz, Çifte (Boyunduruğa) Koşulmaz Yalnız Taş Duvar Olmaz Yanlış Hesap Bağdat`tan Döner Yapı Taşı, Yapıdan Kalmaz Yarası Olan Gocunur Yarım Elma, Gönül (Hatır) Alma Yarım Hekim Candan Eder, Yarım Hoca Dinden Eder Yarınki Kazdan, Bugünkü Tavuk Yeğdir Yaş Kesen, Baş Keser Yatan Aslandan, Gezen Tilki Yeğdir Yatan Kurttan, Yeler Tilki Yeğdir Yatanın, Yürüyene Borcu Var Yavaş (Yumuşak Huylu) Atın Çiftesi Pek (Yavuz) Olur Yavuz At, Yemini (Yavuz İt Ününü) Kendi Artırır Yavuz Hırsız, Ev Sahibini Bastırır Yaza Çıkardık Danayı, Beğenmez Oldu Anayı Yazın Başı Pişenin, Kışın Aşı Pişer Yazın Gölge Hoş, Kışın Çuval Boş Yazın Gölge Kovan, Kışın Karın Ovar Yeğniği Yel Alır, Ağır Yerinde Kalır Yel, Kayadan Ne Koparır (Aparır) Yemeyenin Malını Yerler (Üstüne Bir Bardak Bu İçerler) Yerdeki Yüze Basılmaz (Kimse Basmaz)

Zahirenin Ambarı Sabanın Ucundadır Ne Demek Zahmetsiz Rahmet Olmaz Zararın Neresinden Dönülse Kârdır Zengin Arabasını Dağdan Aşırır Züğürt Düz Ovada Yolunu Şaşırır Zenginin Malı Züğürdün Çenesi Yorar Zırva Tevil Götürmez Zor Kapıdan Girerse Şeriat Bacadan Çıkar Zor Oyunu Bozar Zora Dağlar Dayanmaz Zorla Güzellik Olmaz Züğürtlük Zâdeliği Bozar Zurnada Peşrev Olmaz (Ne Çıkarsa Bahtına)